Rủi ro bị loại khỏi MSCI có thể đã hết? JPMorgan: Giá cổ phiếu Strategy gần chạm đáy, ngày 15/1 là điểm đảo chiều quan trọng

Báo cáo mới nhất của JPMorgan chỉ ra rằng, rủi ro công ty cá voi Bitcoin là Strategy bị loại khỏi chỉ số MSCI do tỷ trọng tài sản số quá cao đã được phản ánh đầy đủ trong đợt sụt giảm giá cổ phiếu gần đây. Các nhà phân tích cho rằng, ngay cả khi MSCI quyết định loại bỏ công ty này vào ngày 15/1, tác động tiêu cực từ dòng vốn bị động khoảng 2,8 tỷ USD đã “được hấp thụ”; ngược lại, nếu tiếp tục được giữ lại trong chỉ số, cả Strategy và giá Bitcoin đều có thể chứng kiến một đợt phục hồi mạnh mẽ. Phân tích này đã mang lại một chút hy vọng cho Strategy – công ty đang chịu áp lực bán tháo và lo ngại về thanh khoản – đồng thời hé lộ cuộc chơi tinh vi trong cơ chế định giá thị trường hiện tại.

Sụt giảm đã chạm đáy: Vì sao JPMorgan cho rằng “tin xấu đã được phản ánh hết”?

Gần đây, nỗi lo lớn nhất của thị trường đối với Strategy là nguy cơ bị loại khỏi các chỉ số cổ phiếu lớn như MSCI. Theo quy định đề xuất loại bỏ các công ty có tỷ lệ tài sản số trên tổng tài sản vượt quá 50%, Strategy (trước đây là MicroStrategy) đang đối mặt nguy cơ bị loại khỏi chỉ số MSCI Mỹ. Quyết định cuối cùng dự kiến được công bố vào ngày 15/1. Sau khi thông tin này được tiết lộ, giá cổ phiếu Strategy đã giảm mạnh khoảng 20%, hiện ở gần giá trị tài sản ròng của lượng Bitcoin mà công ty nắm giữ.

Tuy nhiên, đội ngũ phân tích của JPMorgan, dẫn đầu bởi Nikolaos Panigirtzoglou, đã đưa ra quan điểm trái ngược với sự lo ngại phổ biến của thị trường: kịch bản xấu nhất có thể đã được phản ánh vào giá cổ phiếu. Họ chỉ ra rằng, sau một đợt bán tháo mạnh như vậy, giá cổ phiếu đã “phản ánh quá mức” rủi ro bị loại khỏi chỉ số. Trước đó, JPMorgan từng ước tính, nếu bị loại bỏ, các quỹ theo dõi chỉ số sẽ buộc phải bán ra, dẫn đến dòng vốn rút ra lên tới 2,8 tỷ USD. Nhưng hiện tại, họ cho rằng phần lớn tác động tiềm tàng này đã được định giá trước thông qua sự sụt giảm của giá cổ phiếu. Điều này đồng nghĩa, ngay cả khi kịch bản xấu nhất xảy ra, phản ứng của thị trường có thể tương đối nhẹ nhàng, thậm chí có thể xuất hiện một đợt phục hồi kỹ thuật sau khi “tin xấu ra hết”.

Lý do cốt lõi của nhận định này nằm ở hiệu quả của thị trường. Khi một thông tin tiêu cực đã được công khai rộng rãi và dẫn đến một đợt bán tháo lớn, sức ảnh hưởng của nó đã được giải phóng. Giá cổ phiếu hiện tại của Strategy đã xóa sạch phần lớn “phần premium do chỉ số mang lại”, khiến định giá gần như hoàn toàn gắn với 650.000 Bitcoin (trị giá khoảng 60 tỷ USD) mà công ty nắm giữ. Trong bối cảnh này, áp lực bán tiếp theo do điều chỉnh chỉ số gây ra sẽ có tác động biên đáng kể suy yếu.

Cược hai chiều: Phán quyết ngày 15/1 trở thành chất xúc tác then chốt

Dựa trên nhận định “tin xấu có thể đã ra hết”, JPMorgan hướng sự chú ý tới phán quyết cuối cùng của MSCI ngày 15/1 và coi đây là một “chất xúc tác tăng giá” tiềm năng. Các nhà phân tích nhấn mạnh trong báo cáo: “Nếu MSCI đưa ra quyết định tích cực vào 15/1 (tức là không loại bỏ), thì MicroStrategy và Bitcoin đều có khả năng phục hồi mạnh mẽ, trở lại mức trước ngày 10/10.” Điều này đã vẽ nên một bức tranh giao dịch hai chiều rõ ràng cho thị trường.

Đối với Strategy, đây là một bước ngoặt quan trọng để “giảm thiểu rủi ro”. Ban lãnh đạo công ty rõ ràng đã nhận thức được điều này và đang chủ động hành động. Theo Reuters, Strategy đang tiến hành trao đổi với MSCI. Giám đốc điều hành Phong Le cũng cho biết đã bắt đầu quá trình “giáo dục” MSCI, nhằm giải thích mô hình kinh doanh và cơ cấu tài sản của công ty cho đơn vị xây dựng chỉ số. Nếu thuyết phục thành công MSCI hoặc thúc đẩy điều chỉnh quy tắc, không chỉ giúp loại bỏ “thanh gươm Damocles” lơ lửng trên đầu mà còn gửi đi tín hiệu tích cực tới thị trường rằng mô hình kinh doanh của công ty được phần nào hệ thống tài chính truyền thống công nhận, qua đó cải thiện tâm lý nhà đầu tư.

Do đó, ngày 15/1 không còn đơn thuần là một ngày bị động chờ phán quyết, mà là một chất xúc tác có thể tạo ra sự định giá lại mạnh mẽ. Sự chú ý của thị trường đang dịch chuyển từ nỗi sợ “liệu có bị loại hay không” sang kỳ vọng “nếu không bị loại thì sẽ ra sao”. Sự thay đổi tâm lý này đang tích lũy năng lượng cho một đợt phục hồi tiềm tàng.

Thông tin then chốt về tình thế hiện tại của Strategy và sự kiện MSCI

Rủi ro chính: MSCI đề xuất loại bỏ các công ty có tỷ trọng tài sản số trên 50%, Strategy đối mặt nguy cơ bị loại khỏi chỉ số MSCI Mỹ.

Ngày phán quyết: Quyết định cuối cùng dự kiến công bố ngày 15/1.

Tác động dòng tiền tiềm tàng: Nếu bị loại, có thể gây ra dòng vốn bị động khoảng 2,8 tỷ USD rút ra.

Diễn biến giá cổ phiếu: Thông tin liên quan đã khiến giá cổ phiếu giảm mạnh khoảng 20%, hiện giao dịch gần với giá trị tài sản ròng của lượng Bitcoin nắm giữ.

Phản ứng của công ty: Đang chủ động trao đổi với MSCI, thực hiện “giáo dục nhà đầu tư”; đồng thời bắt đầu xây dựng dự trữ tiền mặt USD để xoa dịu lo ngại về thanh khoản.

Bối cảnh giá Bitcoin: Giá Bitcoin hiện khoảng 93.000 USD, giảm mạnh so với đỉnh lịch sử 126.000 USD hồi tháng 10.

Bế tắc thanh khoản và dự trữ chiến lược: Thử thách sâu hơn

Bỏ qua diễn biến ngắn hạn của sự kiện MSCI, thử thách lớn hơn đối với Strategy chính là sự mong manh cố hữu của mô hình kinh doanh – sự gắn kết chặt chẽ giữa thanh khoản và giá tài sản. Khi giá Bitcoin giảm từ đỉnh, giá cổ phiếu Strategy cũng lao dốc, làm suy giảm nghiêm trọng khả năng huy động vốn qua phát hành thêm cổ phiếu. Tuy nhiên, công ty vẫn phải trả lãi suất nặng nề cho các công cụ tài chính đã phát hành (như cổ phiếu ưu đãi vĩnh viễn), điều này tạo áp lực thanh khoản tiềm ẩn.

Nỗi lo lớn nhất của thị trường là Strategy có thể buộc phải phá bỏ “niềm tin không bao giờ bán ra” đối với Bitcoin để đáp ứng nhu cầu vốn hoạt động hoặc ổn định giá cổ phiếu, từ đó gây ra áp lực bán khổng lồ trên thị trường tiền mã hóa vốn đã thanh khoản yếu. Nỗi lo này tạo thành một vòng luẩn quẩn tự củng cố: lo sợ sẽ bán ra khiến thị trường bán tháo, giá cổ phiếu và Bitcoin giảm, càng làm tăng áp lực phải bán tiếp.

Để phá vỡ vòng xoáy này, Strategy đã thực hiện một động thái quan trọng: bắt đầu xây dựng dự trữ tiền mặt USD. Ý đồ chiến lược rất rõ ràng – chứng minh cho thị trường thấy công ty có khả năng tài chính độc lập để đáp ứng nghĩa vụ ngắn hạn, từ đó xóa bỏ nỗi sợ “bị buộc phải bán Bitcoin”. Ở một góc độ nào đó, việc xây dự trữ tiền mặt và đối thoại với MSCI là hai mặt của một đồng xu, đều nhằm mục tiêu giành lấy không gian sống và sự tín nhiệm cho bảng cân đối kế toán “lấy Bitcoin làm trung tâm” trong khuôn khổ tài chính truyền thống.

Liên kết câu chuyện: Từ rủi ro cổ phiếu đơn lẻ đến triển vọng tổng thể của Bitcoin

Báo cáo của JPMorgan không dừng lại ở phân tích Strategy riêng lẻ mà mở rộng tầm nhìn đến triển vọng tổng thể của Bitcoin. Báo cáo tái khẳng định quan điểm lạc quan dài hạn đối với Bitcoin, dựa trên mô hình so sánh với vàng đã điều chỉnh biến động, đưa ra mục tiêu lý thuyết khoảng 170.000 USD trong 6-12 tháng tới. Dù dự báo này còn nhiều suy đoán, nhưng đặt trong bối cảnh phán quyết của MSCI lại có ý nghĩa lớn.

Nó ngụ ý một logic rằng: khó khăn hiện tại của Strategy là “cơn đau trưởng thành” và sự méo mó định giá khi Bitcoin dần hội nhập vào hệ thống tài chính truyền thống. Khi yếu tố bất định liên quan đến MSCI được gỡ bỏ, dù kết quả ra sao, sự chú ý của thị trường sẽ quay lại với câu chuyện cơ bản của Bitcoin. Strategy là “đại diện niêm yết đòn bẩy cao” của Bitcoin, biến động giá cổ phiếu gắn chặt với chính Bitcoin. Vì vậy, bất kỳ tiến triển nào giúp giảm rủi ro riêng lẻ, nâng cao ổn định tài chính của Strategy đều có thể được thị trường hiểu là tín hiệu tích cực cho hệ sinh thái Bitcoin, giải phóng sức mua đang bị dồn nén.

Hiện tại, giá Bitcoin quanh ngưỡng 93.000 USD, giảm khoảng 26% so với đỉnh lịch sử. Tâm lý thị trường vẫn mong manh sau đợt bốc hơi gần 2.000 tỷ USD vốn hóa kể từ đầu tháng 10. Cuộc chơi giữa Strategy và MSCI vô tình trở thành một “thí nghiệm vi mô” cho cách vốn tài chính truyền thống ứng xử với “cổ phiếu có mức độ phơi nhiễm Bitcoin cực đoan”. Kết quả, dù tốt hay xấu, đều sẽ là tiền lệ quý giá cho các công ty muốn đưa Bitcoin vào bảng cân đối kế toán trong tương lai.

Cơ chế điều chỉnh chỉ số MSCI và hệ sinh thái “cổ phiếu Bitcoin”

Vì sao chỉ số MSCI có sức ảnh hưởng lớn như vậy?

MSCI là một trong những công ty xây dựng chỉ số lớn nhất thế giới, các chỉ số do MSCI xây dựng là chuẩn tham chiếu quan trọng cho các nhà đầu tư tổ chức toàn cầu trong việc phân bổ tài sản và đo lường hiệu quả đầu tư. Rất nhiều quỹ đầu tư thụ động (ETF) và chủ động đều lấy việc bám sát hoặc vượt chỉ số MSCI làm mục tiêu. Một cổ phiếu được thêm vào chỉ số MSCI đồng nghĩa sẽ tự động nhận được hàng chục, thậm chí hàng trăm tỷ USD dòng vốn bị động; ngược lại, bị loại bỏ sẽ khiến dòng vốn này buộc phải bán ra. “Dòng vốn bị động” này tác động trực tiếp và mạnh mẽ đến giá cổ phiếu, khiến việc “vào chỉ số” hay “ra chỉ số” luôn là tâm điểm chú ý của thị trường.

Ngoài Strategy, còn những cổ phiếu “khái niệm Bitcoin” nào?

1. Loại chỉ nắm giữ: như Strategy, hoạt động chính là mua và nắm giữ Bitcoin, giá cổ phiếu gắn chặt với giá Bitcoin.
2. Nhóm đào coin: như Marathon Digital (MARA), Riot Platforms (RIOT), kiếm Bitcoin qua hoạt động đào, giá cổ phiếu chịu ảnh hưởng bởi giá Bitcoin và chi phí khai thác.
3. Nhóm giao dịch và dịch vụ: như Coinbase (COIN), là sàn giao dịch, giá cổ phiếu liên quan nhiều đến mức độ sôi động của thị trường và doanh thu phí giao dịch.
4. Nhóm công nghệ và hạ tầng: như Cleanspark (CLSK), liên quan đến vận hành mỏ đào, quản lý năng lượng, v.v.

So sánh: Strategy do sở hữu cấu trúc tài sản cực đoan và lượng nắm giữ khổng lồ, là cổ phiếu “khái niệm” có rủi ro, biến động lớn nhất, mức độ gắn bó với Bitcoin cũng sâu nhất.

Báo cáo của JPMorgan giống như một bác sĩ phẫu thuật điềm tĩnh, cố gắng giải phẫu “khối u tâm lý kỳ vọng” do nỗi sợ tạo ra cho Strategy và toàn thị trường. Báo cáo chỉ ra, cơn đau dữ dội nhất có thể đã qua, còn phán quyết sắp tới lại có thể là liều thuốc giải tê hiệu quả. Dù quyết định cuối cùng ngày 15/1 là ở lại hay bị loại, sự kiện này đã phơi bày một thực tế: tài sản tiền mã hóa và các mô hình kinh doanh phái sinh đang bị đặt dưới kính hiển vi của hệ thống tài chính truyền thống, chịu sự kiểm định khắt khe về thanh khoản, tuân thủ và logic định giá. Với Strategy và Michael Saylor, đây là bài kiểm tra sức chịu đựng giữa niềm tin và sinh tồn; còn với thị trường rộng lớn hơn, đây là bài học quý giá về cách một loại tài sản mới như Bitcoin tìm kiếm điểm tựa định giá trong thế giới vốn truyền thống đầy phức tạp. Tâm bão thường yên ả nhất, và Strategy đang ở ngay tâm bão đó.