Tiền ảo đầu tư tranh chấp: Ranh giới giữa tranh chấp dân sự và tội phạm lừa đảo

Kể từ khi các chính sách quản lý liên quan được ban hành vào năm 2021, thái độ của nước ta đối với tiền ảo đã dần trở nên rõ ràng: không cấm công dân đầu tư, nhưng cũng không cung cấp bảo vệ pháp lý, rủi ro do tự gánh chịu. Tiền ảo không được coi là tiền tệ hợp pháp và không nên lưu thông trên thị trường. Điều này đã dẫn đến một số khó khăn trong thực tiễn tư pháp: các vụ án dân sự khó có thể được khởi kiện, trong khi tiêu chuẩn chứng minh cho các vụ án hình sự lại rất cao.

Tuy nhiên, các cơ quan tư pháp ngày càng công nhận tính chất tài sản của tiền ảo chính thống. Đôi khi thậm chí xuất hiện một số trường hợp cực đoan, tức là những tranh chấp đầu tư tiền ảo rõ ràng thuộc về lĩnh vực dân sự cũng được xử lý như các vụ án hình sự. Do đó, việc làm rõ ranh giới giữa "tranh chấp dân sự" và "tội phạm hình sự" trở nên đặc biệt quan trọng.

Một, Phân tích trường hợp

Trong một vụ án công khai tại Tòa án Trung cấp Phật Sơn, tỉnh Quảng Đông, bị cáo Diệp某某 đã vì dựng lên dự án đầu tư ảo, hứa hẹn lợi nhuận cao, lừa đảo nhiều người đầu tư tổng trị giá 2,5 triệu nhân dân tệ (bao gồm 500.000 nhân dân tệ giá trị USDT), cuối cùng bị xác định phạm tội lừa đảo, bị tuyên án 11 năm tù giam trong phiên tòa sơ thẩm, phiên tòa phúc thẩm giữ nguyên bản án.

Quan điểm chính mà bị cáo và luật sư bào chữa của họ đưa ra là:

1. Giữa nạn nhân và người vay thuộc quan hệ cho vay dân sự;
2. Bằng chứng không đủ để chứng minh đã thu được 50 triệu giá trị tiền ảo.

Những quan điểm này đều không được tòa án chấp nhận. Đáng chú ý là, tòa án đã mô tả USDT một cách trực tiếp là "tiền", việc định tính này gây tranh cãi vì tiền ảo không phải là tiền hợp pháp.

Hai, sự khác biệt giữa tranh chấp dân sự và lừa đảo hình sự

Sự khác biệt cơ bản giữa tranh chấp dân sự và lừa đảo hình sự là: hành vi có chủ đích chiếm đoạt trái phép hay không, và liệu có hành vi lừa đảo nào được thực hiện một cách khách quan hay không.

Trong vụ án này, tòa án xác định lý do chính để kết tội Yến某某 về tội lừa đảo bao gồm:

• Sử dụng tiền đầu tư để trả nợ cũ và chi tiêu cá nhân
• Tiếp tục thu tiền đầu tư trong trường hợp nợ nần và thu nhập không đủ
• Làm giả hồ sơ chuyển tiền để lừa đảo lòng tin
• Trước khi vụ việc xảy ra, không tích cực huy động vốn để hoàn trả.

Ba, Tiền ảo như là đối tượng lừa đảo

Tòa án xác định, tiền ảo có thể được xem là đối tượng của tội lừa đảo, lý do là nó có khả năng quản lý, khả năng chuyển nhượng và có giá trị. Trong vụ án này, mặc dù giao dịch tiền ảo có tính ẩn danh, nhưng tòa án dựa vào ghi chép trò chuyện trên WeChat và lời khai của bị cáo, xác định rằng họ thực sự đã nhận được 50万元 USDT.

Bốn, tiêu chuẩn phán đoán thực tiễn

Không phải tất cả các khoản lỗ đầu tư đều cấu thành lừa đảo. Để xác định xem có cấu thành tội lừa đảo hay không, thường cần xem xét các yếu tố sau:

1. Người thực hiện có mục đích chiếm hữu trái phép hay không
2. Có tồn tại hành vi bịa đặt sự thật hoặc che giấu sự thật hay không?
3. Nạn nhân có phải đã xử lý tài sản dựa trên nhận thức sai lầm hay không
4. Dòng tiền và mục đích sử dụng có thực sự và hợp pháp không

Năm, Kết luận

Tiền ảo đầu tư lĩnh vực cơ hội và rủi ro song song. Từ thực tiễn tư pháp mà nói, các tranh chấp liên quan xuất hiện xu hướng "dân sự và hình sự giao thoa" phức tạp. Đối với nhà đầu tư, cần tăng cường nhận thức về rủi ro và quyết định cẩn thận; khi gặp thiệt hại, cũng cần đánh giá lý trí con đường bảo vệ quyền lợi.

Mặc dù thế giới ảo vô hình, nhưng tiêu chuẩn pháp lý không thể mờ nhạt. Chỉ có phát triển trong khuôn khổ quy định mới có thể đạt được sự cân bằng giữa tiến bộ công nghệ và bảo đảm pháp quyền.