Từ trò cười đến hiện tượng: Sự trỗi dậy đáng kinh ngạc của Fartcoin

Ngày 18 tháng 10 năm 2024, một loại tiền điện tử có tên là Fartcoin đã ra đời. Đồng tiền có tên gọi kỳ quặc này đã trở thành một trong số ít những đồng tiền chủ đạo tăng giá trong quý đầu tiên của năm 2025, thậm chí còn thu hút sự chú ý rộng rãi từ Phố Wall.

Nguồn gốc của Fartcoin có thể được truy nguyên đến một cuộc đối thoại giữa các trí tuệ nhân tạo. Trong một mô hình đại diện AI, một cuộc trò chuyện về "thích âm thanh của việc đánh rắm" của một doanh nhân nổi tiếng đã gây ra một phản ứng dây chuyền. AI ngay lập tức đề xuất: "Sao chúng ta không phát hành một đồng tiền gọi là Fartcoin nhỉ?". Và như vậy, "đồng tiền đánh rắm" này đã ra đời.

Sinh ra đã mang "vầng hào quang"

Fartcoin ngay khi ra mắt đã thu hút nhiều sự chú ý từ cộng đồng tiền điện tử. Vào ngày 13 tháng 12 năm 2024, một tweet chế nhạo Fartcoin đã nhanh chóng lan truyền trên các nền tảng mạng xã hội. Điều đã giúp tweet này nổi bật là một người nổi tiếng trong giới đầu tư mạo hiểm Silicon Valley đã chia sẻ lại. Mặc dù ông không tuyên bố rõ ràng về việc mua vào, nhưng đối với một dự án meme hoàn toàn như vậy, việc nhận được sự chú ý như vậy đã là một sự công nhận.

Các tín hiệu thực chất hơn đến từ xu hướng dòng tiền trên chuỗi. Fartcoin vừa ra mắt không lâu, khi vốn hóa thị trường vẫn dưới 100 triệu USD, đã có những người trong cộng đồng theo dõi địa chỉ trên chuỗi và phát hiện ra hành vi tương tự như của một quỹ đầu tư lớn - nhiều giao dịch mua lớn, hoạt động tương tác tích cực, bố trí trước. Quỹ này được thành lập vào năm 2018 và nổi tiếng với việc tập trung vào các tài sản được thúc đẩy bởi câu chuyện đầu cơ. Người sáng lập của quỹ thường xuyên bày tỏ sự quan tâm đến lĩnh vực meme AI vào cuối năm 2024.

Đồng thời, một nhà tạo lập thị trường nổi tiếng cũng đã sớm xuất hiện trong hàng ngũ nắm giữ Fartcoin. Theo dữ liệu trên chuỗi, nhà tạo lập thị trường này nắm giữ Fartcoin chiếm 1,56% tổng nguồn cung, đứng thứ tư. Trong cấu trúc tài sản của địa chỉ chính của họ, Fartcoin đứng trong top năm, thậm chí vượt qua một số tài sản chính thống.

Vào đầu năm 2025, nhà sáng lập của nhà tạo lập thị trường này đã giải thích logic phòng ngừa rủi ro trong giao dịch OTC của Fartcoin trong một cuộc phỏng vấn, và lần đầu tiên thừa nhận rằng bản thân ông cũng nắm giữ Fartcoin, chỉ là "vẫn đang trong trạng thái bị kẹt".

Tăng giá ngược dòng thu hút sự chú ý

Trong quý 1 năm 2025, khi hầu hết các tài sản chính rơi vào tình trạng giảm giá rõ rệt, Fartcoin lại nổi bật một cách độc đáo. Theo thống kê dữ liệu của một trader hàng đầu, ETH đã giảm hơn 46% kể từ đầu năm, SOL giảm 24%, các mảng như AI, L1, DeFi, Gaming thì càng thê thảm hơn. Trong "biển máu" này, Fartcoin là điểm duy nhất màu xanh trong toàn bộ biểu đồ, với mức tăng 14,84% trong quý 1.

Bước vào tháng 5, thị trường có dấu hiệu cải thiện, Fartcoin vẫn dẫn đầu trong số các tài sản chính, tăng hơn 50%, vượt xa mức tăng 23% của Bitcoin trong cùng kỳ.

Phố Wall chấn động

Sự phổ biến của Fartcoin không chỉ dừng lại ở thế giới tiền điện tử. Điều thực sự khiến nó trở thành một hiện tượng là phản ứng mà nó gây ra trên Phố Wall.

Một tỷ phú từng dự đoán chính xác và bán khống một tổ chức tài chính lớn, trong thư gửi nhà đầu tư vào quý 4 năm 2024, đã phân tích sự trỗi dậy của Fartcoin trong một đoạn văn dài. Ông gọi đó là "sản phẩm của tâm lý đầu cơ thuần túy", và so sánh nó với các hiện tượng bong bóng nổi tiếng khác. Theo ông, cái tên Fartcoin tự nó đã chứa đầy sự châm biếm, không có giá trị nội tại, không có ứng dụng thực tiễn và cũng không có tính thay thế nào.

Một nhà nghiên cứu khác từ một công ty quản lý tài sản đã viết trong một báo cáo có tiêu đề "Giai đoạn Fartcoin của thị trường" rằng: "Tôi không đồng ý với câu nói 'Fartcoin không có giá trị'. Mục đích của nó chính là: làm tức giận những người trong chúng tôi cho rằng mình đang làm công việc nghiêm túc trong lĩnh vực tài chính." Ông gọi giai đoạn này là "kinh tế học tiền điện tử kiểu xì hơi", và chỉ ra rằng, Fartcoin đã chạm đến ba logic mới của thị trường - chủ nghĩa hư vô, kinh tế chú ý và sự vô lý trần trụi.

Chiến lược "Micro" của Fartcoin

Token có tên "Fart" này không chỉ giữ vững giá trị thị trường trên một tỷ đô la, mà còn sở hữu "chiến lược nhỏ" của riêng mình - FartStrategy. Đây là một DAO được tạo ra đặc biệt để mua Fartcoin, với tuyên ngôn sứ mệnh rằng, "Không khí nóng sẽ bay lên, và chúng ta sẽ tận dụng làn sóng này để tạo ra giá trị cho người nắm giữ token Fartcoin và $FSTR(FartStrategy )."

FartStrategy không có mô hình lợi nhuận, không có ứng dụng thực tiễn, cũng không có bất kỳ cơ chế ổn định nào. Nó chỉ là một trò đùa minh bạch, khoác áo hợp đồng thông minh, lợi dụng danh nghĩa bỏ phiếu cộng đồng để biến "mua liên tục Fartcoin" thành một "chiến lược tài chính". Thậm chí, văn bản chính thức còn nói thẳng: "FartStrategy là một ví dụ hài hước phi lý, việc nắm giữ nó không nên kỳ vọng vào bất kỳ lợi ích kinh tế nào."

Từ tổ chức đến nhà đầu tư nhỏ lẻ

Theo dữ liệu từ nền tảng phân tích dữ liệu, từ ngày 3 tháng 1 năm 2025 đến ngày 9 tháng 5, cấu trúc chip của Fartcoin đang dần chuyển từ sự tập trung của các nhà đầu tư lớn ban đầu sang sự phân tán của các nhà đầu tư nhỏ lẻ. Đặc biệt, từ tháng 1 đến tháng 5 năm nay, số lượng địa chỉ nắm giữ token nhỏ ( dưới 1000 đô la ) đã tăng rõ rệt. Trong khi đó, Fartcoin cũng đã trở thành một trong những đồng tiền có khối lượng giao dịch và tính thanh khoản cao nhất trên một nền tảng giao dịch nào đó.

Fartcoin gần như đáp ứng tất cả các khuôn mẫu của meme coin: tên gọi hài hước, không có giá trị thực tiễn, hoàn toàn dựa vào hiệu ứng ngôn ngữ và sự thúc đẩy từ mạng xã hội để nổi tiếng, thậm chí khiến các nhà đầu tư truyền thống ở Phố Wall cảm thấy không thoải mái. Từ sự dẫn dắt của các tổ chức ban đầu, đến sự tham gia của các nhà đầu tư cá nhân hiện nay, quỹ đạo phát triển của Fartcoin thể hiện sinh thái độc đáo của thị trường tiền điện tử.