Căng thẳng địa chính trị gia tăng khi Putin đặt câu hỏi về việc bán Alaska cho Mỹ năm 1867.

Trong một diễn biến ngoại giao quan trọng, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã ban hành một sắc lệnh tuyên bố việc bán Alaska cho Hoa Kỳ vào năm 1867 là 'bất hợp pháp.' Tuyên bố bất ngờ này đã khơi lại các cuộc tranh luận lịch sử và leo thang căng thẳng địa chính trị giữa hai cường quốc toàn cầu.

Bối cảnh lịch sử của việc mua Alaska

Lãnh thổ Alaska, được Hoa Kỳ mua lại từ Đế quốc Nga với giá 7,2 triệu đô la vào năm 1867, đã trở thành một phần không thể thiếu của lãnh thổ Mỹ hơn 150 năm. Việc mua bán được chính thức hóa thông qua Hiệp ước Chuyển nhượng, được Thượng viện Hoa Kỳ phê chuẩn vào ngày 9 tháng 4 năm 1867. Giao dịch lịch sử này đã chuyển nhượng 586.412 dặm vuông đất ở mũi tây bắc của lục địa Bắc Mỹ sang quyền kiểm soát của Hoa Kỳ.

Ý nghĩa chiến lược của Alaska luôn rõ ràng, đặc biệt là do vị trí gần gũi với các lãnh thổ phía đông của Nga qua eo biển Bering. Mối quan hệ địa lý này đã đặt Alaska trở thành một điểm tập trung địa chính trị quan trọng trong suốt lịch sử hiện đại.

Di sản Chiến tranh Lạnh và Ý nghĩa Đương đại

Sau Thế chiến thứ Hai, tầm quan trọng chiến lược của Alaska đã tăng lên đáng kể khi Hoa Kỳ và Liên Xô trở thành đối thủ toàn cầu trong thời kỳ Chiến tranh Lạnh. Vị trí của lãnh thổ này cung cấp cả lợi thế quân sự và ý nghĩa biểu tượng trong bối cảnh quan hệ Hoa Kỳ - Liên Xô.

Các Phát Triển Gần Đây và Các Khẳng Định Của Nga

Sau hành động quân sự của Nga tại Ukraine vào năm 2022, cuộc thảo luận xung quanh quyền sở hữu lịch sử của Alaska đã thu hút được sự quan tâm mới từ các nhân vật chính trị Nga. Sergei Mironov, một đồng minh nổi bật của Tổng thống Putin, đã công khai kêu gọi Moscow xem xét việc đòi lại Alaska từ cái mà ông mô tả là "Mỹ suy yếu."

Thêm vào những căng thẳng này, Chủ tịch Duma Nhà nước Vyacheslav Volodin đã đưa ra những tuyên bố cảnh báo đến lãnh đạo Mỹ, gợi ý về khả năng của Nga trong việc lấy lại tài sản lịch sử nếu Mỹ cố gắng chiếm đoạt tài sản của Nga ở nước ngoài.

Các song song lịch sử và các cân nhắc pháp lý

Các nhà phân tích đã vạch ra sự tương đồng giữa các phát ngôn hiện tại liên quan đến Alaska và các hành động trước đây của Nga tại Crimea, nơi đã được chuyển giao cho Ukraine trong thời kỳ Liên Xô. Những so sánh này cung cấp bối cảnh lịch sử đáng lo ngại cho tình hình ngoại giao hiện tại.

Hiệp ước chuyển nhượng đã tạo điều kiện cho việc mua Alaska là một thỏa thuận ngoại giao chính thức chứ không phải là một cuộc chiếm đoạt thuộc địa. Tuy nhiên, đáng lưu ý rằng quyền sử dụng đất và các vấn đề chủ quyền của người bản địa không được công nhận đầy đủ trong các cuộc thương thảo hiệp ước ban đầu, tạo ra những phức tạp pháp lý kéo dài tiếp tục ảnh hưởng đến các cuộc thảo luận xung quanh tính hợp pháp của việc chuyển nhượng.

Các hệ lụy quốc tế

Sự căng thẳng đang nổi lên giữa Nga và Hoa Kỳ về vị thế lịch sử của Alaska làm tăng thêm sự phức tạp cho mối quan hệ song phương đã căng thẳng sẵn có. Phát triển này, được thúc đẩy bởi những mối bất bình lịch sử và mục tiêu địa chính trị hiện tại, nhấn mạnh những động lực đang phát triển giữa hai quốc gia có ảnh hưởng này.

Khi các quan sát viên quốc tế theo dõi những diễn biến này, tình huống này làm nổi bật cách mà những tranh chấp lãnh thổ lịch sử có thể tái xuất hiện như những yếu tố quan trọng trong quan hệ quốc tế hiện đại, có khả năng ảnh hưởng đến sự ổn định ngoại giao trên nhiều khu vực.