DePIN Projesi: Web3 Teşvik Modelinin Gerçeklik Sorunları

Son yıllarda, Web3 dünyası sürekli yenilikler sunarak ekonomik teşvikleri gerçek senaryolarla birleştirmeye çalışıyor. Filecoin madencilik makinelerinden GameFi dalgasına, şimdi de DePIN (dağıtık fiziksel altyapı ağı) kavramına kadar, bu süreçte sürekli bir yenilik gibi görünse de aslında eski taktiklerin tekrarından ibaret.

DePIN'in ortaya çıkışı göz alıcı: şarj, telefon görüşmesi, priz kullanımı, sürüş, reklam izleme, hatta su içme gibi eylemlerle token ödülleri kazanmak mümkün. Sanal oyun dünyası ile karşılaştırıldığında, bu günlük yaşamla doğrudan ilgili sahnelerin daha fazla gerçek değere sahip olduğu görülüyor. Ancak derinlemesine incelendiğinde, mevcut DePIN pazarında birçok sorun olduğu ortaya çıkıyor: Çok sayıda cihaz Shenzhen Huaqiangbei'den geliyor ve fiyatları genellikle toptan fiyatlarının birkaç katı; donanım yatırımcıları genel olarak zarar ediyor; token fiyatları düşük seyrediyor ve pek bir gelişme yok; sözde "ekosistem uygulanması" ve "airdrop" ise hâlâ belirsiz. Bu durumlar, DePIN'in muhtemelen bir başka donanım dolandırıcılığına dönüşebileceğini gösteriyor.

Proje Vaka Analizi

Helium: Bir makinenin zor bulunduğu durumdan, ilgi görmeyen bir hale nasıl geldi?

Helium, DePIN alanında bir yıldız proje olarak, merkeziyetsiz LoRaWAN ağı inşa etti ve büyük telekom şirketleri ile uygun fiyatlı paketler sunmak için iş birliği yaptı. Ancak, cihazları birkaç on dolardan 2500 dolara kadar fırladı ve bu da yatırımcıların büyük kayıplar yaşamasına neden oldu. Yerel düğümler engellendi, madencilik makineleri sadece süs eşyası haline geldi, token fiyatları düştü ve bir zamanlar "madencilikle zengin olma" hayali tamamen yok oldu.

Hivemapper: Yüksek fiyatlı kameralar geri dönüş sağlamıyor

Hivemapper, kullanıcıların coğrafi verileri yükleyerek token ödülleri kazanmasını taahhüt eden 549 dolarlık bir araç kamerası piyasaya sürdü. Ancak proje birçok sorunla karşı karşıya: Donanım fiyatları çok yüksek, token değeri düşük, harita verilerinin kalitesi sorgulanıyor, pazar kapsamı sınırlı. Donanım satışları önemli gelirler sağlasa da, bu daha çok "cihaz satışı"nın başarısını yansıtıyor, DePIN modelinin sürdürülebilirliğini değil.

Jambo: Afrika pazarının Web3 telefon efsanesi

Jambo, Afrika pazarında 99 dolara mal olan bir Web3 telefonu piyasaya sürdü ve bu telefon kripto cüzdanı işlevselliğine sahip. Satışlar oldukça tatmin edici olsa da, bu başarısı daha çok bazı tokenların kısa vadeli yükselişine dayanıyor ve uzun vadeli sürdürülebilir bir ekosisteme değil. Kullanıcıların elde ettiği JAMBO tokenlarının değeri ve likiditesi sorgulanmakta, veri monetizasyon modeli henüz olgunlaşmamış durumda.

Ordz Oyunu: Nostaljik Taşınabilir Oyun Konsolunun Web3 Versiyonu

Ordz Game, 0.01 BTC fiyatıyla BitBoy el konsolunu tanıttı ve "oynarken kazan" konseptine odaklandı. Ancak, oyun deneyimi sadece retro seviyede kalıyor ve yenilikçilik eksik. Token'lar, gerçek bir değer ve likiditeden yoksun, esasen GameFi modelinin basit bir kopyasıdır ve uzun vadeli kullanıcı tutma ve kazanç sağlama konusunda zorluk yaşıyor.

TON telefonu: Pahalı sıradan Android telefon

TON telefonu, Telegram ve TON heyecanından faydalanarak piyasaya sürüldü, fiyatı yaklaşık 500 dolar ama özellikleri sıradan, kullanıcı deneyimi ortalama. Hava düşürme beklentisi olmasına rağmen, gerçek değeri sınırlı, ekosistem inşası hala tasarım aşamasında.

Starpower: Mantıksız fiyatlandırmaya sahip akıllı priz

Starpower, Solana ekosisteminde akıllı enerji projeleri olarak kendini tanıtıyor ve çeşitli akıllı ev aletleri satıyor. Ancak, 100 dolarlık priz fiyatı piyasa fiyatlarının çok üzerinde, teknoloji ve ekosistem teşvikleri belirsiz ve proje yol haritası geçmiş dolandırıcılıklarla yüksek benzerlik gösteriyor.

DePIN'in Temel Sorunu

DePIN teorik olarak Web3 teşvik modelini gerçek altyapılara uygulamayı, merkeziyetsiz ağlar ve adil teşvik mekanizmaları inşa etmeyi amaçlıyor. Ancak mevcut aşamada, çoğu proje "donanım satma" hasat aracı haline geldi:

1. Donanım fiyatlandırması aşırı yüksek ve gerçek değerden ciddi şekilde kopuk.
2. Token modeli sürdürülebilirlikten yoksundur, büyük ölçüde airdrop beklentilerine ve kavramsal spekülasyona bağımlıdır.
3. Proje sahipleri genellikle donanım tedarik zincirinden gelmektedir, esas olarak ekipman satışından kar elde etmektedirler, gerçek bir ağ inşa etmekten ziyade.
4. Ekosistem inşası kağıt üzerinde kalıyor, somut uygulama örnekleri ve uzun vadeli gelişim planlarından yoksun.

Gerçekten başarılı DePIN projeleri, hassas bir arz ve talep modeli tasarımı, şeffaf ve sürdürülebilir teşvik mekanizmaları ve donanım ile altyapı alanında derin bir anlayış gerektirir. Mevcut pazarda, çoğu proje gerçek sorunları çözmek yerine, kavramları paketleyerek kullanıcıları hasat etmektedir.

Gelecekte, donanım satışlarına ve konsept spekülasyonlarına bağımlı olmayan, gerçek kullanım senaryoları ve gelir modelleri aracılığıyla sürdürülebilir gelişim sağlayan DePIN projelerinin ortaya çıkmasını bekliyoruz. Gerçek sorunları çözerek, somut değer yaratan projeler, Web3 dünyasında uzun süre var olabilecek ve sektörde ilerlemeyi teşvik edebilecektir.