Giảm mạnh 20% ngay trong ngày đầu niêm yết! Công ty kho bạc Bitcoin Twenty One do Tether nắm giữ khởi đầu không thuận lợi

Được hậu thuẫn bởi các ông lớn trong ngành stablecoin như Tether, Bitfinex và SoftBank, công ty tài sản Bitcoin Twenty One Capital đã gặp phải cú sốc lớn ngay trong ngày giao dịch đầu tiên trên Sở Giao dịch Chứng khoán New York thông qua sáp nhập SPAC. Ngày 10/12, mã cổ phiếu XXI của công ty mở cửa đã giảm dưới giá phát hành, đóng cửa ở mức 11,42 USD, giảm 20% so với giá đóng cửa trước khi sáp nhập của công ty mua lại có mục đích đặc biệt Cantor Equity Partners, vốn hóa thị trường khoảng 4 tỷ USD. Hiện công ty này nắm giữ lượng Bitcoin trị giá khoảng 3,9 tỷ USD và có kế hoạch phát triển hạ tầng tài chính Bitcoin cũng như mảng truyền thông giáo dục bên cạnh việc nắm giữ coin. Việc phá giá ngay ngày đầu niêm yết cho thấy thị trường đang tỏ ra thận trọng với các công ty crypto niêm yết mới trong bối cảnh giá Bitcoin đã giảm 28% từ đỉnh cao trong năm và mô hình kho bạc tài sản số đối mặt với những thách thức mang tính cấu trúc.

Niêm yết nhưng không được đón nhận: Vì sao Twenty One giao dịch ngày đầu thê thảm?

Đối với các nhà đầu tư hy vọng tiếp cận Bitcoin qua thị trường công khai, ngày 10/12 là một trường hợp cảnh tỉnh. Công ty Bitcoin Twenty One Capital được kỳ vọng lớn đã chính thức lên sàn NYSE sau khi hoàn tất sáp nhập với SPAC Cantor Equity Partners. Tuy nhiên, thị trường đã “dội gáo nước lạnh”: cổ phiếu mở cửa chỉ ở mức 10,74 USD, thấp hơn hẳn giá đóng cửa 14,27 USD của Cantor SPAC hôm trước, dù có hồi phục nhẹ trong ngày nhưng kết phiên vẫn chỉ đạt 11,42 USD, giảm tới 20% trong ngày.

Diễn biến ảm đạm này không phải là trường hợp cá biệt mà phản ánh cơn lạnh lan rộng đối với IPO các công ty tài sản số. Chỉ một ngày trước đó, một công ty kho bạc Bitcoin khác là ProCap Financial, cũng lên sàn thông qua hình thức “de-SPAC”, đã giảm 14% trong phiên đầu tiên. Điều này cho thấy, dù có sự bảo chứng của những cổ đông lớn như Tether hay SoftBank, nhà đầu tư vẫn rất thận trọng và nhạy cảm về giá khi đối diện các công ty crypto kiểu mới. Về vĩ mô, bức tranh không mấy tích cực: Giá Bitcoin đã giảm hơn 28% từ đỉnh lịch sử khoảng 126.000 USD hồi tháng 10 năm nay, toàn thị trường tiền mã hóa trong giai đoạn điều chỉnh, làm giảm khẩu vị rủi ro đối với các cổ phiếu liên quan.

Bên cạnh đó, mô hình niêm yết qua SPAC cũng không còn hấp dẫn trong bối cảnh hiện nay. Hình thức “mượn xác lên sàn” này từng rất được ưa chuộng năm 2021 khi thị trường cuồng nhiệt, nhưng giờ đây, nhà đầu tư quan tâm nhiều hơn tới năng lực sinh lời thực tế, chất lượng tài sản và triển vọng tăng trưởng của thực thể hậu sáp nhập thay vì chỉ là câu chuyện niêm yết. Việc Twenty One phá giá ngay ngày đầu là một phép thử thực tế cho định giá và mô hình kinh doanh của công ty.

Tổng quan dữ liệu then chốt và diễn biến niêm yết của Twenty One Capital

• Hình thức niêm yết: Thông qua sáp nhập với công ty mua lại có mục đích đặc biệt Cantor Equity Partners Inc.
• Mã cổ phiếu: XXI (Sở Giao dịch Chứng khoán New York).
• Diễn biến phiên đầu: Giá mở cửa 10,74 USD, đóng cửa 11,42 USD, giảm **20%** so với giá đóng cửa trước khi sáp nhập SPAC (14,27 USD).
• Vốn hóa: Khoảng 4 tỷ USD (theo số lượng cổ phiếu lưu hành trong hồ sơ công bố).
• Tài sản cốt lõi: Nắm giữ lượng Bitcoin trị giá khoảng **3,9 tỷ USD**.
• Cổ đông lớn: Tether và Bitfinex (cổ đông kiểm soát), SoftBank Group (cổ đông thiểu số quan trọng).
• Ban lãnh đạo: Chủ tịch là Brandon Lutnick của Cantor Fitzgerald; CEO là Jack Mallers – nhà sáng lập công ty thanh toán Lightning Network Strike.
• Huy động vốn qua sáp nhập: Bao gồm 486,5 triệu USD trái phiếu chuyển đổi cấp cao và khoảng 365 triệu USD gọi vốn riêng lẻ cổ phiếu phổ thông.

Đằng sau dàn cổ đông hùng hậu: Tham vọng của Tether và chiến lược kho bạc “hậu Saylor”

Dù khởi đầu không thuận lợi, nền tảng cổ đông và đội ngũ lãnh đạo của Twenty One Capital vẫn rất đáng chú ý. Cổ đông kiểm soát là Tether – ông trùm tuyệt đối trong mảng stablecoin và sàn giao dịch liên kết Bitfinex, cùng khoản đầu tư cổ phần của SoftBank – ông lớn đầu tư công nghệ Nhật Bản. Tổ hợp này trao cho Twenty One nguồn lực đặc biệt: Tether đem đến sức ảnh hưởng khổng lồ và tiềm lực tài chính trong hệ sinh thái crypto, còn SoftBank bổ sung mạng lưới đầu tư công nghệ toàn cầu cùng uy tín thương hiệu.

Người chèo lái công ty là Jack Mallers, nhà sáng lập ứng dụng thanh toán Lightning Network nổi tiếng Strike. Trong một cuộc phỏng vấn, ông khẳng định rõ ràng sự khác biệt với Strategy – hình mẫu trong ngành, nhấn mạnh Twenty One không đơn thuần sao chép con đường “phát hành cổ phiếu giá cao để mua Bitcoin” của đối thủ. Mallers cho biết giá cổ phiếu kho bạc của công ty không hề có premium (giá cao hơn) so với giá trị ròng số Bitcoin đang nắm giữ, vì vậy ông tin rằng đây là “công cụ rất hấp dẫn” cho nhà đầu tư muốn tiếp xúc với Bitcoin và có thể trở thành người chiến thắng cuối cùng của xu hướng này.

Phát biểu này cho thấy rõ tham vọng khác biệt của Twenty One trên đường đua “kho bạc tài sản số”. Trong bối cảnh mô hình “lỗ hổng tiền vô hạn” của Strategy chịu áp lực vì premium biến mất, Twenty One chọn chiến lược “không premium” hoặc “premium thấp”, hướng tới một sản phẩm đầu tư Bitcoin thuần túy, định giá hợp lý hơn. Kế hoạch kinh doanh của công ty cũng vượt xa việc chỉ nắm giữ tài sản, mở rộng sang xây dựng hạ tầng tài chính, truyền thông và giáo dục về Bitcoin, hướng tới một hệ sinh thái đa chiều hơn. Tuy nhiên, thị trường dường như vẫn chưa bị thuyết phục hoàn toàn bởi câu chuyện này, minh chứng là cú giảm mạnh ngay ngày đầu niêm yết.

Mô hình DAT gặp khó: Twenty One làm sao vượt qua “ba áp lực” lớn?

Sự lạnh nhạt với cổ phiếu Twenty One khi lên sàn bắt nguồn từ những thách thức cấu trúc chưa từng có mà mô hình “kho bạc tài sản số” (DAT) đang đối mặt. Từ đầu năm, các công ty DAT như Strategy và BitMine đều chứng kiến giá cổ phiếu lao dốc mạnh, chịu ba áp lực lớn.

Áp lực đầu tiên là giá tài sản giảm. Sự lao dốc của Bitcoin và các đồng crypto khác kéo giá trị tài sản cốt lõi và lợi nhuận kế toán của các công ty này đi xuống. Thứ hai là thay đổi cuộc chơi cạnh tranh: ETF Bitcoin giao ngay ra đời và phát triển nhanh chóng đem lại cho nhà đầu tư truyền thống và tổ chức kênh đầu tư trực tiếp có chi phí thấp, tính thanh khoản cao mà không phải trả premium quản lý công ty, làm xói mòn đáng kể lợi thế “đại diện Bitcoin” của các công ty DAT. Cuối cùng là sự sụp đổ của logic định giá: thị trường không còn sẵn lòng trả premium tài sản ròng cao cho cổ phiếu DAT, khiến mô hình “cỗ máy vĩnh cửu” phát hành cổ phiếu để mua thêm Bitcoin không còn khả thi.

Trong bối cảnh này, chiến lược “không premium” của Twenty One là con dao hai lưỡi. Nó giúp công ty tránh được rủi ro “premium sụp đổ” như Strategy đang đối mặt, làm định giá trông chắc chắn hơn, nhưng đồng nghĩa với việc từ bỏ công cụ then chốt để vận hành vốn và tích lũy tài sản nhanh nhờ premium. Làm sao để chứng minh mình hấp dẫn hơn so với ETF Bitcoin giao ngay, dù không có sự hỗ trợ từ bong bóng định giá, sẽ là câu hỏi cốt lõi cho Twenty One và ban lãnh đạo. Liệu các mảng hạ tầng, truyền thông mà họ định phát triển có đủ sức tạo ra lợi nhuận alpha hấp dẫn nhà đầu tư hay không vẫn còn là dấu hỏi lớn.

“Cuộc chiến ngân hàng” của nhà sáng lập và thực tế khắc nghiệt với công ty crypto

Ngoài cột mốc niêm yết, một câu chuyện gần đây của CEO Jack Mallers có thể cho thấy khoảng cách lớn giữa ngành crypto và hệ thống tài chính truyền thống. Ngày 24/11, Mallers chia sẻ trên mạng xã hội một bức thư được đóng khung từ ngân hàng Chase (thuộc JPMorgan). Bức thư đề ngày 2/9/2025 thông báo tài khoản của ông bị đóng do “kiểm tra phát hiện vấn đề tuân thủ Đạo luật Bảo mật Ngân hàng và các quy định khác”, cũng như “hoạt động tài khoản bất thường”, đồng thời cấm ông mở tài khoản mới trong tương lai mà không nêu lý do cụ thể.

Mallers cho biết dù cha ông có hàng chục năm giao dịch với JPMorgan, điều này cũng không thay đổi được kết cục. Sự việc tuy cá biệt nhưng mang tính biểu tượng rất lớn. Nó cho thấy ngay cả những người như Mallers – đã đạt thành tựu lớn trong lĩnh vực thanh toán Bitcoin, sắp lãnh đạo một công ty niêm yết sàn NYSE – cũng có thể bị ngân hàng truyền thống đơn phương cắt dịch vụ tài chính cơ bản với lý do “rủi ro tuân thủ” mơ hồ. Rủi ro “bị ngân hàng loại trừ” này là thực tế mà nhiều doanh nghiệp và người làm crypto phải đối mặt lâu dài.

Với Twenty One – một công ty niêm yết mới, trải nghiệm của nhà sáng lập là lời nhắc nhở cho nhà đầu tư và cả đội ngũ: Hành trình vươn lên của doanh nghiệp crypto không chỉ phải chống chọi biến động thị trường vốn mà còn cần không ngừng đấu tranh vì sự công nhận và tính hợp pháp trong hệ sinh thái tài chính – xã hội rộng lớn hơn. Xây dựng cầu nối ổn định, đáng tin với hệ thống tài chính truyền thống chịu giám sát cao là điều không thể thiếu cho vận hành bền vững lâu dài.