FTX Çin alacaklısı Will: Hakimin Çinli kullanıcıların dışlanmasının makuliyetine şüpheyle yaklaşması olası bir dönüşüm sağlayabilir, daha fazla kişinin harekete katılmasını çağrısı yaptı

Röportaj: Tong, PANews

Editör: Yuliya, PANews

Kripto tarihinin en büyük iflas vakası olan FTX’in çöküşünün üzerinden neredeyse üç yıl geçti. Uzun ve karmaşık bir tasfiye sürecinin ardından, alacaklılar yakın zamanda üçüncü turda yaklaşık 1,6 milyar dolarlık toplam bir ödeme aldı.

Ancak bu küresel tazminat dağıtımında, Çinli alacaklılar hâlâ dışlanmış durumda. Düzenleyici ve hukuki kısıtlamalar nedeniyle, “kısıtlı bölgeler” kategorisine alınarak ödeme sürecine katılamıyorlar. Yatırımcıların elindeki kısıtlı alacaklar, tüm kısıtlı varlıkların yüzde sekseninden fazlasını oluşturuyor ve en büyük alacaklı grubunu teşkil ediyor.

Uzun süredir şeffaflıktan yoksun olan ödeme süreci ve sınırlı iletişim kanalları nedeniyle, bir grup Çinli alacaklı kendi kendine örgütlenmeye başladı. Will (X hesabı @zhetengji) bu grubun temsilcilerinden biri; Temmuz ayından itibaren “kısıtlı bölge” ayrımına karşı bir önergeyi teşvik etti ve daha fazla alacaklıyı katılmaya çağırdı. Aylar süren mücadeleden sonra, bu hareket yeni bir gelişme ile karşılaştı.

Yakın zamanda Will, PANews’e özel bir röportaj verdi; hak arama sürecinin kritik gelişmelerini, FTX iflas ve yeniden yapılandırma ekibiyle yaşanan çatışma detaylarını, yargıcın tutumundaki değişimi ve sıradan alacaklıların karmaşık sistemde kendi kendini kurtarma çabasındaki zorluk ve çaresizliğini ayrıntılı olarak paylaştı. Bu “yüzyılın davası”nda Will’in anlatımı, sıradan alacaklıların devasa ve karmaşık yargı sisteminde kendi kendini kurtarma mücadelesini gözler önüne sererken, sürecin şeffaf olmamasını, bilgi asimetrisini ve üçüncü taraf kurumların müdahalesinin yarattığı ek baskıyı da ortaya koyuyor.

Az sayıda alacaklı KYC’yi değiştirerek fonlarını geri aldı, çoğu hâlâ bilgi engeliyle karşı karşıya

PANews: Merhaba Will, röportajımızı kabul ettiğiniz için teşekkürler. Son dönemde FTX davasında yeni gelişmeler yaşandığını, özellikle Ekim ayındaki önergeyi duyduk. Öncelikle son gelişmelerden bahsedebilir misiniz? Temmuz ayındaki duruşmaya kıyasla neler değişti?

Will: Tabii. Temmuz ayındaki duruşmadan sonra bazı ilerlemeler kaydettik; o zaman bir grup alacaklıyla birlikte duruşmaya katılıp konuşma yaptık ve yurtdışındaki Çinli alacaklıların ikamet bilgilerini değiştirebilmesini sağladık, bir kısmı da varlıklarını geri aldı. Ancak bu kazanç sağlayanların çoğu artık ayrıldı.

Ekim ayındaki duruşma bana iki önemli noktayı gösterdi:

• Birlikten kuvvet doğar: Şu anki Owens yargıcı, alacaklıların toplu görüşlerine çok önem veriyor.
• Bilgi farkı hâlâ çok büyük: Bu kritik gelişmeleri bilen Çinli alacaklı sayısı hâlâ çok az. FTX’in ilk açıkladığı verilere göre Çinli alacaklılar yüzde 8’di, sonra yüzde 4’e revize edildi. İhtiyatlı tahminle bile binlerce, hatta on binlerce kullanıcıdan bahsediyoruz. Ama şu anda hak arama grubumuzda sadece bin kişi var, aktif olanlar ise daha da az; bu da çok sayıda mağdurun hâlâ bilgi adasında olduğu anlamına geliyor. Bu yüzden size özellikle ulaştım, daha fazla kişinin gerçek durumu görmesini ve hak arama hareketimize katılmasını istiyorum.

PANews: Temmuz ayındaki önerge sonrası bazı yurtdışındaki Çinli alacaklılar sorunlarını çözdü dediniz. O dönemdeki ana talepleri neydi? Siz de bir miktar fonunuzu geri aldınız, bunu nasıl başardınız?

Will: Bu alacaklılar aslında Çin pasaportu taşıyan yurtdışı sakinleri. ABD iflas hukukuna göre, yargı yetkisi pasaport ülkesine değil, ikamet adresine göre belirleniyor. 22 Temmuz’daki duruşmada, yargıç yurtdışında yaşayan Çinli alacaklılardan çok sayıda mektup aldı ve FTX Trust’a “Neden bu kişiler varlıklarını geri alamıyor?” diye sordu, ayrıca uygun bir değişiklik süreci sunmalarını istedi.

O dönemde FTX net bir süreç sunmadı. Duruşma sonrası e-posta ile Müşteri Desteği’ne ulaşmaya çalıştık, fakat her müşteri temsilcisinin cevabı farklıydı. Kalabalık olmanın avantajını kullanarak, herkesin elde ettiği bilgi parçalarını bir araya getirdim ve 15 Ağustos’taki varlıklar anlık görüntüsünden önce uygulanabilir bir değişiklik süreci özetledim. Bu süreç oldukça karmaşıktı ve birkaç adım içeriyordu:

• KYC adresini değiştirmek: E-posta ile FTX destek ekibine ulaşmak, ikamet kanıtı (fatura veya uzun süreli vize gibi) sunmak.
• Vergi formu bilgilerini değiştirmek.
• İlgili saklama platformlarının (BitGo, Kraken gibi) bilgilerini değiştirmek.

Benim birkaç FTX hesabım vardı, biri şahsi adıma açılmıştı ve Singapur’da yaşadığım için bu süreci uygulayarak bilgileri başarıyla değiştirdim ve bir miktar varlığımı geri aldım. Benimle birlikte bilgilerini değiştiren ve aktif olarak sesini yükselten “asi”lerin çoğu da ödeme aldı; bana göre FTX önce sorun çıkaranları çözmek istedi.

FTX Trust “kralın fermanı”na sahip, ödeme sürecinin şeffaflığı şüpheli

PANews: Diğer hesaplarınızda ödeme alamadığınız örnekler var, mesela eşinizin hesabı. Şartları sağladığı halde neden başarısız oldu? Bu, tazminat sürecinde bir sorun olduğunu mu gösteriyor?

Will: Asıl sorun burada: Süreç hiç şeffaf değil. Eşimle birlikte Singapur’da yaşıyoruz, onun hesap bilgileri de değiştirildi ama tutar büyük olduğu için 30 Eylül’deki dağıtımda ödeme alamadı.

Sonradan fark ettik ki, FTX Trust’ın elinde bir “kralın fermanı” var: 3 Ocak 2026’ya kadar herhangi bir hesabı “tartışmalı” olarak işaretleme hakkına sahipler ve hiçbir açıklama yapmak zorunda değiller. Bu yetki, bizim müdahil olmamızdan önceki iki yıl içinde mahkeme önergesiyle verildi. Mahkemeye sundukları gerekçe, FTX davasının tarihteki en büyük ölçekli dava olması, ekibin yetersiz olması ve daha fazla zamana ihtiyaç duyulmasıydı. Sonuçta aşırı bir durum ortaya çıktı: Hesaplar keyfi olarak tartışmalı statüsüne alınabiliyor, kullanıcılar fonlarını alamıyor ve Trust hiçbir sebep sunmak zorunda değil.

PANews: Bu kadar büyük karar yetkisine sahip FTX Recovery Trust tam olarak nasıl bir kurum?

Will: FTX Recovery Trust, esas olarak eski FTX varlıklarını ve ana şirketi devralan iflas ve yeniden yapılandırma ekibi. Fakat burada mantıksız bir durum var: Ekibin çoğu avukatı, aslında eski FTX’in avukatları. Yani, kullanıcıların Kayıt Ol ve protokol imzalamasından sorumlu olanlar, şimdi de iflası yönetiyor. Eski ekibin, eski şirketin yasa dışı faaliyetlerini yönetmesi büyük iflas davalarında çok nadir görülür.

Daha da önemlisi, ABD Adalet Bakanlığı (DOJ) genellikle büyük iflas davalarında bağımsız bir müfettiş atar, fakat FTX davasında bu olmadı. Başlangıçta ABD düzenleyici kurumu (U.S. Trustee) bağımsız müfettiş önerdi, fakat o dönemdeki yargıç “iflas sürecini etkiler” diyerek reddetti. Bu da davada düzenleyici denetimin eksik olmasına ve sürecin şeffaf olmamasına yol açtı.

Yargıç, kısıtlı ülke listesinin mantığını sorguluyor, ödeme düzenlemesi gündeme gelebilir

PANews: Yargıç değişti ve Owens yargıcı geldi. Sizce yeni yargıcın tutumu nasıl? Çinli alacaklıların durumuna daha mı duyarlı?

Will: Evet, Owens yargıcının tutumu bize umut verdi. Birkaç duruşmadan sonra Owens yargıcının kamuoyu ve alacaklıların sesine çok önem verdiğini hissettim. Ekim ayındaki duruşmada bazı kritik sorular sordu:

• FTX Trust’a “Neden diğer kripto iflas davalarında (BlockFi, Celsius gibi) Çinli alacaklılar sorunsuz ödeme alabiliyor da siz mahkemeden ödeme yapmama veya el koyma yetkisi istiyorsunuz?” diye sordu.
• Bir örnek verdi: Bir davada İranlı alacaklılar bile tazminat aldı, neden Çinliler alamıyor?
• Benim önceki önergemdeki görüşü benimsedi, “kripto para düzenlemeleri aylık olarak değişiyor” diyerek FTX’in şimdiden katı bir süreç belirlemesinin erken olduğunu, ileride yeni yasalarla çelişebileceğini sorguladı.

Temmuz ayındaki duruşmada yargıç sadece FTX önergesinin uygulanabilir detaylardan (zaman çizelgesi belirsiz, doğrudan varlıkların el konulması mantıksız) yoksun olduğunu düşünüyordu ve değişiklik talep etmişti. Ama bu sefer Owens’ın soruları çok daha derin ve alacaklıların bakış açısından.

PANews: 23 Ekim’deki duruşmanın nihai sonucu ne oldu? Yargıç nasıl bir karar verdi? Bundan sonra ne beklemeliyiz?

Will: Sonuç bizim için çok olumlu. Owens yargıç, FTX Trust’a önergeyi geri çekmesini emretti. Kendi ifadesiyle, “yazılı olarak reddetmiyorum ama derinlemesine düşünmenizi istiyorum” dedi ve özellikle “potansiyel kısıtlı ülke listesini” yeniden değerlendirmelerini istedi. Bence bu, Çin’in bu listede kalıp kalmamasının yeniden gözden geçirilmesi gerektiğine işaret ediyor.

Bundan sonraki olası iki yol var:

• En iyi senaryo: FTX Trust yargıcın tavsiyesini benimser, planı değiştirir ve Çin’i kısıtlı listeden çıkarır, tüm Çinli alacaklılar tazminat alır.
• Oyalama devam ederse: Sadece küçük değişikliklerle benzer bir önerge sunulursa, hak arama mücadelemiz devam edecek.

Alacaklıların konuşmasını engelleme girişimi, üçüncü tarafların alacak satın alması paniğe yol açıyor

PANews: 23 Ekim’deki duruşma öncesinde bazı dramatik olaylar yaşandı; FTX Trust aniden değiştirilmiş bir önerge sundu ve hatta sizin konuşmanızı engellemeye çalıştı. Bu tam olarak nasıl oldu?

Will: FTX Trust ekibi çok kibirli. Temmuz-Ekim arasındaki üç ay boyunca bizimle hiç iletişim kurmadılar. Duruşmadan birkaç gün önce, sözde “değiştirilmiş” bir önerge sundular ve yanıt vermemiz için sadece bir gün verdiler; açıkça hazırlıksız yakalamak istediler.

Daha da kötüsü, bu yeni önergenin büyük bir kısmı mahkemeden benim konuşmamı yasaklamasını talep ediyordu. Gerekçeleri şunlardı:

• Son üç ayda dokuz önerge sundum, iflas sürecini geciktirdiğim iddia edildi;
• Kendi alacaklarımı geri aldım, artık konuşma hakkım yok;
• Eşim veya şirket hesabı adına konuşamam, çünkü evlilik belgesi yok veya şirket hesabı için profesyonel avukat gerek.

Bir iflas kurumu, bir alacaklının konuşmasını engellemek için önergesinde bu kadar yer ayırıyorsa, bu başlı başına utanç verici bir davranış.

PANews: Çinli alacaklıların varlıkları kısıtlı bölgelerdeki toplamın yüzde 82’sinden fazlasını oluşturuyor dediniz, bu çok büyük bir oran. FTX neden Çin’i kısıtlı bölgeye aldı, arkasında ne var?

Will: FTX’in Temmuz ayındaki önergesinde açıkladığı verilere göre, “potansiyel kısıtlı yargı bölgesi”ndeki 400-500 milyon dolarlık varlığın yüzde 83,8’i Çinli alacaklılara ait.

Sebep olarak mahkemede açıkça konuşulamasa da, genel tahmin şu: FTX iflas ve yeniden yapılandırma sorumlusu John J. Ray III, varlıkların geri kazanım oranını performans kriteri olarak kullanıyor. Çin’deki bu devasa varlıklar el konulup diğer alacaklılara yeniden dağıtılırsa, genel ödeme oranı artar ve özgeçmişi daha parlak görünür.

Ayrıca, şu anda çok sayıda alacak, hedge fonları ve borç yönetim şirketleri tarafından satın alınıyor. Bu kurumların iflas ekibiyle bağlantısı olup olmadığı bilinmiyor, ama mantıken havuzda ne kadar çok para kalırsa, kâr marjları o kadar artar.

PANews: Bu üçüncü taraflar alacak satın alırken paniğe de yol açıyor dediniz, bu piyasa nasıl işliyor? Sıradan alacaklılar sadece alacaklarını satmak zorunda mı?

Will: Alacak satışı bir yol ama en kötü seçenek.** Bu satın alma kurumları, işbirliği yaptıkları KOL’lar aracılığıyla abartılı haberler yayıp panik yaratarak alacak fiyatını düşürüyor. Örneğin satın alma fiyatı yüzde 110 civarında olabilir, ama sonunda yüzde 170 ödeme alınırsa büyük bir Arbitraj fırsatı doğar.

PANews: FTX iflas davasında varlık dağıtımı adil mi? Şu anki tazminat oranı nedir?

Will: Varlık dağıtımı hâlâ çok tartışmalı.** FTX iflas ekibi, piyasa dipteyken (örneğin Kasım 2022’de FTX’in çöküşü sırasında) bazı varlıkları sattı; AI şirketi hisseleri ve Solana Varlıklar gibi. Bu yüzden coin bazlı alacaklılar, dolar bazında düşük fiyatla ödeme alıyor; özellikle Bitcoin 16.000 dolardan hesaplanıyor, çoğu kişi bunu adil bulmuyor.

PANews: Gelecekteki tazminat dağıtımında öncelik sorunu var mı? Özellikle çalışanlar ve hissedarların hakları sıradan alacaklılardan önce mi geliyor?

Will: Evet, çalışan maaşları ve tedarikçi borçları öncelikli, sıradan alacaklılar daha sonra geliyor. Çalışanların platformdaki varlıkları da öncelikli tazmin ediliyor, hissedarlar ve yatırım kurumları ise en sona kalıyor.

PANews: Duruşmada FTX Trust avukatlarının tutumu nasıldı?

Will: Mahkemede tutumları kötü değil, ana stratejileri “mağdur rolü oynamak”. Davanın karmaşıklığını ve iş yükünü sürekli vurgulayıp yargıcın sempatisini kazanmaya çalışıyorlar. Yargıç, neden diğer iflas davalarında benzer süreç gerekmediğini sorunca, sadece “FTX davası farklı” diyerek somut bir fark sunamıyorlar. Hatta alacaklıların karşı çıkmasının tek sebebinin paralarını hızlı almak olduğunu iddia ediyorlar, ama özelde e-posta ile hesap durumunu kolayca değiştirebiliyorlar; bu çelişkili davranışlar sürecin şeffaf olmadığını bir kez daha gösteriyor.

Tarafsız kalmak için avukata kendi cebinden ödeme, yurtiçindeki alacaklılara son gelişmeleri takip etme çağrısı

PANews: Bu hak arama süreci için çok çaba harcadınız, yüksek ABD avukat ücretleri ödediniz. Neden bağış kabul etmiyorsunuz?

Will: Avukat ücretleri gerçekten pahalı, son önergem için 60.000 dolar harcadım. Ama her şeyi kendi cebimden ödemekte ısrar ediyorum. Sebebi çok basit: Başkalarının bağışını kabul edersem, duruşum ve motivasyonum sorgulanabilir, FTX Trust bunu bana karşı kullanabilir ve hak arama sürecinde yeterince “sert” olamam. Bu yüzden grupta açıkça belirttim, hiçbir maddi ilişki kabul etmiyorum.

Bu duruşmada, yargıç Temmuz’da FTX Trust’a çeviri hizmeti sunmasını tavsiye etti ama onlar duruşma öncesine kadar ilgilenmedi. Biz iki plan yaptık, ben ABD mahkemesi onaylı bir tercümanla görüşüp işe aldım, ücreti de kendi cebimden ödedim.

PANews: Son olarak, henüz durumdan haberdar olmayan Çinli alacaklılara ne söylemek istersiniz?

Will: En çok iletmek istediğim şey, hâlâ yeterli bilgiye sahip olmayan alacaklıların bize katılması veya en azından Twitter hesabımı (@zhetengji) Takip Et’mesi ve davadaki gerçek gelişmeleri öğrenmesi.

Kişisel olarak endişem yok, tüm hesaplarımı yurtdışı hesaplara çevirecek gücüm var. Ama asıl amacım yurtiçindeki sıradan alacaklılara yardım etmek. Grupta bazıları, üç-dört bin doların onlar için onlarca yıllık birikim olduğunu söylüyor. Kalan parayı almak için bir-iki bin dolar daha harcayıp göç etmeleri gerçekçi değil. Birçok kişinin yaşam koşulları çok zor. Bu yüzden hâlâ enerjim ve gücüm varken, onlara yardımcı olmak ve sorunu bir an önce çözmek istiyorum.